Wie waren de Hugenoten.
Maar in het boek, 'ADELINE' (1782) [By Maria Geertruda de Cambon-van der Werken] werd een andere versie beschreven over het onstaan van de naam Hugenoot. Deze naam zou onstaan zijn, in de Franse Stad Tours waar 's nachts, zo werd gezegd het spook, 'Koning Hugo' langs de straten ging.
Citeer:
Tours, heeft buiten dit alles vele opmerkzaamheden; onder anderen hebben hier de zogenaamde Hugenoten, hunnen eerste oorsprong ontleend, door het volgende misverstand. Het gemeene volk in de verbeelding zynde, dat er 's nachts een spook langs de straaten ging, waaren die men de Koning Hugo noemde, oordeelden hieruit omdat men meermaals op die tyden eenige verzameling van menchen by elkander gerot zag, dat het zyne Aanhagers waren en gaven ze daarom de voorgemelde naam van Hugenoot of Geuzen; hoewel de beschaafdheid der tijden die schimpnaam in de vergetelheid hebben begraven.
BRON: http://www.earlydutchbooksonline.nl/nl/search/list/page/1/maxperpage/20/searchvalue/hugenoten
De Hugenoten verwierpen het Katholieke geloof. Zij waren over het algemeen hoog opgeleid en velen waren mensen van adel en woonden vooral in de grote steden. Na verloop van tijd kregen de Hugenoten steeds meer macht, tot grote ergenis van de Rooms Katholieken. Vervolging bleef niet uit, dit ging gepaard met bloedige godsdienstoorlogen en moordpartijen. Een dramatisch voorbeeld daarvan is de Bartholomeüsnacht die in de nacht van 23 op 24 augustus 1572 plaats vond. Als gevolg van deze strijd, vertrokken veel Hugenoten naar landen als Belgie, Nederland, Zwitserland, Duitsland en Engeland. Frankrijk raakte toen een grote groep goed geschoolde ambachtslieden kwijt, ze werden dan ook in de grote steden binnengehaald als welkome immigranten. Dit had rampzalige gevolgen voor de Franse economie.
Afbeelding: Vluchtende Hugenoten
Bron: isgeschiedenis.nl
DE GESCHIEDENIS VAN DE HUGENOTEN.
De van oorsprong religieuze stroming, ontwikkelde zich rond 1560 ook een politieke stroming onder de Hugenoten. Hun leider heette Gaspard de Coligny. Hij probeerde een evenwicht te vinden tussen de godsdienstvrijheid en de Hugenoten enerzijds en de nationale belang anderzijds. De Katholieken, die ruim in de meerderheid waren accepteerden dit niet. De spanningen werden tussen de partijen steeds groter en er volgden een bloedbad in Vassey in 1562. Onder leiding van Catharina Médicis braken de Franse godsdienstoorlogen uit. De sluwe Catharina was de vrouw van Hendrik de zoon van Frans 1 waar zij in 1535 mee trouwde. Hendrik volgde zijn vader op als koning van Frankrijk. Na de dood van haar echtgenoot, begon de rol van Catharina de Médicis. Zij was een sluwe vrouw die probeerde haar eigen macht te handhaven door de Katholieken, onder leiding van Guisses, en de Hugenoten, onder leiding van De Coligny’s tegen elkaar uit te spelen.
Ze zocht toenadering tot de De Coligny’s omdat de Katholieken haar te machtig werden. Ze beraamde zelfs een huwelijk tussen haar dochter Margaretha en de protestantse Hendrik van Bourbon, koning van Navarre.
De grote invloed die de De Coligny’s inmiddels aan het hof hadden gekregen, vond zij veel te ver gaan. Voor de bruiloft van Hendrik van Navarre waren zeer veel Hugenoten naar Parijs gekomen.
Philippe du Plessis Mornay (1549-1623) Hij was een Frans Protestans theoloog en staatsman, leider van de Hugenoten. Hij overleefde in 1572 ternauwernood de Bartholomeusnacht (z.g. bloed bruiloft).
Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Philippe_du_Plessis-Mornay
HET AFSLACHTEN VAN DE HUGENOTEN
Op 22 augustus 1572 werd er een aanslag op De Coligny gepleegd die mislukte. De avond van 23 augustus haalde Catharina de Médicis en de leiders van de Katholieken de jonge koning Karel IX (zoon van Catharina, die protestantse sympathieën had) over om hun zijde te kiezen en om het bevel te geven tot executie van de Hugenoten. Deze moordpartij begon om 3 uur 's nachts en hield drie dagen aan. Deze nacht werd de Bartholomeüsnacht of de Parijse Bloedbruiloft genoemd.
Ongeveer 20.000 Hugenoten kwamen bij deze onverwachte slachtpartij om het leven, waaronder De Coligny.
In 1580 werden er pogingen ondernomen om een einde te maken aan de godsdienstoorlogen. Dit gebeurde onder invloed van de hertog van Anjou. Op 26 november 1580 werd daarom het verdrag van Fleix gesloten. Dit zou de vrede en herstel bevestigen van de privileges die eerder aan de Hugenoten waren toegezegd. Deze vrede zou niet lang stand houden want zeven jaar later was er al weer een nieuw godsdienstconflict.
Hendrik van Navarre werd Katholiek en ging in 1589 regeren als koning Hendrik IV.
Door de Parijse Bloedbruiloft, was uit hun midden van de Hugenoten een groot deel van de adel weggevallen; de invloed van de burgerij ging overheersen. Zij organiseerden zich tot een soort politieke partij, die bij de overheid steeds meer aandrong op rechten en vrijheden voor de Hugenoten. Hendrik IV, die zijn vroegere geloofsgenoten niet vergeten was, gaf hieraan gehoor en vaardigde het Edict van Nantes (1598) uit.
Dit hield in: Volledige godsdienstvrijheid.
Bezit van een aantal pandsteden.
Toestemming om kerken (tempels) te bouwen.
Toestemming om functies uit te oefenen in het bestuursapparaat en in het leger.
Toestemming om eigen legers uit te rusten en garnizoenen te houden.
De Hugenoten, die ongeveer 10% van de bevolking van Frankrijk uitmaakten, waren met name voornamelijk geïnteresseerd in het onderwijs waardoor uit hun midden veel bekwame geleerden voortkwamen. Maar de situatie duurde echter niet erg lang. De politieke afhankelijkheid die de Hugenoten genoten, wekte na ongeveer 20 jaar verzet bij de Katholieken op. Vooral de komst van de Kardinaal Richelieu, eerste minister onder koning Lodewijk XII, maakte al gauw een eind aan de machtspositie van de Hugenoten.
BLOEDIGE STRIJD
Na een bloedige strijd in 1628, waarbij opnieuw veel slachtoffers vielen, werd hun de laatste van hun pandsteden (La Rochelle) afgenomen. Daarop volgend kwam het genade-édict van Nîmes (1629) daardoor bleef voor de Hugenoten alleen de Godsdienstvrijheid gewaarborgd. Tussen de Hugenoten en de Rooms-Katholieken volgde er een tamelijke rustige periode. Toen in 1661 minister Mazararin (de opvolger van Kardinaal Richelieu) overleed en Lodewijk XIV (1643-1715) de regering zelf ter hand nam, kwam hierin weer verandering. Hij wilde van Frankrijk een Katholiek land maken. De Rooms Katholieken werden steeds meer bevooroordeeld en de vrijheid van de Hugenoten werd steeds meer aan banden gelegd. Dit leidde ertoe, dat in 1685 het Edict van Nantes volledig werd herroepen.
Een enorme uitstroom van Hugenoten (ruim 100.000) verlieten noodgedwongen het land waarvan ca. 35000 naar de Republiek. Deze uitstroom, had opnieuw grote economische gevolgen voor Frankrijk.
Vanuit Nederland vertrokken ook enkele Hugenoten-families naar Suriname. ca. 1735 vertrok ook Mr. Salomon du Plessis naar Suriname (zoon van Michel du Plessis). Hij was Advocaat in dienst bij de West-Indische Compagnie.
Hugenoot Michel du Plessis was met vele anderen voor 1685 vanuit Dieppe Frankrijk ontvlucht naar Nederland, hij huwde op 12-10-1685 in Bergen op Zoom met Bernardina van Beynen en werd voorganger in de Waalse kerk aldaar.
Ook vlucthte ca. 1638 Jean Prieur du Plessis geboren te Poitiers Frankrijk naar Nederland, hij overleed in december 1708 in Stellebosch Z. Afrika. Hij was arts in Poitiers. Daar werd hij lid van de 'Waalse kerk' in Amsterdam op 20-09-1687.
VERSCHRIKKELIJKE TIJDEN
Voor hen die het land niet uitvluchten, braken verschrikkelijke tijden aan. Lodewijk XIV verbood Hugenoten om het land uit te vluchten, hierop stond de doodstraf eveneens voor de mensen die hun wel of niet tegen betaling hielpen.
De Hugenoten moesten zich bekeren tot het Katholieke geloof. Ze werden uit hun ambt gezet, de leraren mochten geen les meer geven, de Katholieke priesters namen het onderwijs over, ambachtslieden werden verstoten uit het Gilden. Protestante huwelijken werden ongeldig verklaard, ze waren vogelvrij geworden. Wie zich niet aan de regels hield werd zonder pardoes in de gevangenis gegooid. Ondanks alle ellende en spanningen bleven vele Hugenoten hun geloof trouw. Op afgelegen plaatsen werden kerkelijke bijeenkomsten georganiseerd.
TOT BEKERING DWINGEN
De regering zette Koninklijke troepen in om de Hugenoten tot bekering te dwingen. De zogenaamde 'Dragonnades' deze werden uitgevoerd door dragonders, die de Hugenoten verplicht gratis onderdak moesten verlenen in hun woningen. Door de vele pesterijen werd het leven van de Hugenoten onmogelijk gemaakt. Alles werd toegestaan, behalve verkrachting en moord. Dit leide tot vreselijke mishandelingen waardoor de slachtoffers uiteindelijk toch nog stierven. In Languedoc en de Cevennen, waar veel Hugenoten leefden werd de bevolking hard aangepakt en kwam het tot een gewapende opstand onder leiding van Jean Cavalier tussen 1702 tot 1705. De dragonders van Lodewijk XIV hadden in het begin veel moeite om de Hugonoten de baas te kunnen. Maar toen enkele leiders omkwamen, stortte de groep in elkaar.
In totaal hebben deze godsdienstoorlogen ruim 20 jaar geduurd. Toen uiteindelijk de Franse Koningen tot inzicht kwamen dat de Hugenoten niet uit te roeien waren, kregen onder Koning Lodewijk XVI (1754-1793) de Hugenoten hun burgerrechten terug. In de revolutie van 1789 kwam er een einde aan deze godsdienstoorlogen. Ten opzichte van de Katholieken, was er nog maar een klein groepje Protestanten in Frankrijk.
HUGENOTEN NAAR NEDERLAND
Hugenoten gingen op zoek naar werk en onderkomen.
Zo'n 12000 Hugenoten kwamen in Amsterdam terrecht, maar ook o.a. in Leiden en Groningen vormden zich groepen Hugenoten. Rond 1700 was ongeveer 6% van de Amsterdamers Frans. Er waren Franse buurten, scholen, kerken en kroegen. Onder de gevluchte Hugenoten waren 91 Franse officieren die in dienst waren geweest bij Lodewijk XIV.
Zij werden door prins Willem maar al te graag opgenomen in het Staatse leger. Naderhand werden er nog ruim 200 Franse officieren in het leger opgenomen.
BURGERRECHTEN
Over het algemee vonden de Hugenoten snel werk. Naast Nederdand kwamen ook groepen Hugenoten in Duitsland en Engeland terecht. Kleinere aantallen vluchten naar N. Amerika en Afrika. Toen de herroeping van het Edict Nantes een feit was, en duizenden Hugenoten naar de Noordelijke Nederlanden waren gevlucht, werden in 1709 hen de burgerrechten toegekend in Amsterdam en West Friesland. Vanaf 1715 golden deze burgerrechten voor alle Verenigde Provinciën. Omdat deze Hugenoten veel geld meebrachten, heeft dit geleid tot een grote economische bijdrage in Noordelijke Nederlanden. Op veel gebieden hebben Hugenoten grote invloed uitgeoefend in ons land.
Onder de Hugenoten bevonden zich vele handelaren en vakbekwame ambachtlieden, predikanten en geleerden met veel kennis en ervaring. Hierdoor verschenen er fabrieken voor zijde en wol voor hoeden fabricage, dit kende men niet in Nederland. Vooral Amsterdam was een bloeiende stad met veel handelsactiviteiten. Door hun bekwaamheid mochten de Hugenoten al gauw gildelid worden zonder hiervoor eerst een proef van bekwaamheid af te leggen.
Ook onder hun leiding heeft de papierindustrie een grote ontwikkeling doorgemaakt.
Het Hugenoten-monument op de Franschhoek
Het Hugenoten-monument op Franschhoek werd op 7 April 1948 ingewijd.
Een eenvoudige maar treffend ontwerp van J.C. Jongens, ’n Nederlandse immigrant.
NEDERLANDSE RECHTSPRAAK
Onder de Hugenoten bevonden zich ook veel onderwijzers en wetenschappers. En de vele advocaten en rechtsgeleerden die onder de Hugenoten zaten hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van de Nederlandse rechtspraak. Zij waren tegen martelingen en de doodstraf. Ook vele gevluchte predikanten stichten hier hun eigen geloofsgemeenschappen of sloten zich aan bij de al bestaande Waalse kerkgemeenschappen.
Tegenwoordig heeft Nederland nog ongeveer 14 Frans sprekende kerken, de zogenaamde Waalse kerken. Deze Waalse kerken werden versterkt door de komst van de Hugenoten. De overgebleven Frans sprekende Waalse kerken maken deel uit van de Hervormde Kerk van Nederland.
Vandaag de dag bestaan er geen echte Hugenoten meer, maar Nederland is nog wel rijk aan afstammelingen van de Hugenoten. Ze zijn vaak nog te herkennen aan hun Franse achternaam.
Bron: http://www.memberschello.nl/~a.w.slager/htnl/hultzer.html
http://www.wikipedia.org.
http://www.dezeventindeeeuw.nl
De Amsterdamse Drosten, Bert Bolle
Afbeelding: Op gruwelijke wijze werden de Hugenoten door de katholieken afgeslacht (1580)
Bron: isgeschiedenis.nl